KASIM-ARALIK 2022 / KAPAK KONUSU
Bakan Yardımcısı Gizligider: “Türkiye tarım ve gıda ürünlerinde ihracatçı konumunda”
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider
Tarım ve Orman Bakanlığı tüm faaliyet alanlarında 2022 yılı çalışmalarını tamamlayarak 2023’ü yeni hedeflerle karşılıyor. Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider, 2022 yılında gerçekleştirilen çalışmalar ve 2023’te hayata geçmesi planlanan projeler hakkında Türk Tarım Orman dergisine önemli bilgiler verdi.
Tarım ve Orman Bakanlığı “Tarım ve Orman Gençlik Konseyi” kurdu. Konseyin kurulmasıyla ne amaçlanıyor, kısaca anlatır mısınız?
Bu projede, gençleri tarıma ve tarımsal sorunlara daha duyarlı bir duruma getirmek öncelikli hedefimiz oldu. Tarımdan ve kırsaldan uzaklaşan gençleri sosyolojik olarak tarıma yaklaştırmak ve kamu idaresinin gençlerle temasında yeni bir yol ortaya çıkarmak için ülkemizde bir “Tarım ve Orman Gençlik Konseyi” oluşturmayı amaçladık.
Konseyde tarımsal STK’lar, birlik ve oda temsilcileri, bireysel genç çiftçiler, önder genç çiftçiler, gıda sektörünün genç girişimcileri, kırsalda yaşayan küçük aile işletmelerinin çocuklarından oluşacak temsilciler ve büyük tarımsal işletmelerdeki genç temsilciler (18-35 yaş) yer alıyor. Üretimde ve yönetimde gençliğin dinamizminden ve vizyonundan faydalanmak istiyoruz. Yerelde politika geliştirme ve karar mekanizmalarında Bakanlığımızın yanında yer almalarını sağlayacağız.
Konseyin tanıtım toplantısını 6-8 Ocak 2023 tarihlerinde Sayın Bakanımızın katılımlarıyla gerçekleştirdik. 3 gün süren toplantılarda, 30 ilimizden farklı sektörlerden katılan konsey üyelerimiz ile birlikte Bakanlığımız iştigal alanına giren konularda istişarelerde bulunduk. Bundan sonraki süreçte ülkemizin farklı illerinde konsey üyelerimiz ile bir araya geleceğiz.
KENT TARIMI 3 YILLIK EYLEM PLANI HAYATA GEÇİYOR
"Kent Tarımı" uygulaması nedir, bu projenin detaylarından bahseder misiniz?
Son çeyrek yüzyılda artan küresel ısınma ve iklim değişikliğinin etkilerine her geçen yıl daha fazla tanıklık etmekteyiz. Özellikle iklim değişikliğinin doğal kaynaklar üzerinde oluşturduğu tehditler, tüm dünya genelinde tarımsal üretimi ve gıdayı her zamankinden daha kıymetli ve stratejik bir konuma getirdi.
Diğer yandan son yıllarda yaşadığımız pandemi süreci, özellikle lojistik kaynaklı problemleri beraberinde getirerek gıda arz güvenliği stratejilerinin, tüketim bölgeleri etrafında daha dar bir halkada planlanması gerekliliğini ortaya çıkardı.
Geniş bir coğrafya ve iklim çeşitliliğine sahip ülkemizde, üretim alanları ile tüketim merkezleri arası lojistik mesafeleri daha uzun, iklime bağlı riskler de daha yüksek. Bütün bunlar düşünüldüğünde, özellikle kentlerimizin etrafındaki üretim alanlarının yeniden ele alınması ve buralarda taze tüketime yönelik etkin bir üretim planlanması büyük önem taşıyor. Bu amaçla "Kent Tarımı" adı ile hazırladığımız 3 yıllık eylem planını başlatıyoruz.
Eylem planımız, 2023 yılında Ankara, İstanbul, İzmir ve Erzincan ile İstanbul hinterlandında yer alan Balıkesir, Bursa, Bilecik, Çanakkale, Edirne, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova olmak üzere 14 ilde uygulanacak.
Aynı zamanda bu 14 il dışındaki illerimizde de TDİOSB (Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri) projelerine yoğunlaşarak, daha uzun vadede minimum üretim maliyetlerine dayanan büyük bir üretim altyapısını kurmaya başladık.
Gençlerimize ve kadınlarımıza öncelik vereceğimiz eylem planını, 2023 yılı uygulama sonuçlarına göre diğer illerimize yayacağız.
TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK BARAJI YUSUFELİ BARAJI KASIM AYINDA HİZMETE GİRDİ
Yusufeli Barajı tamamlandı. Bu büyük yatırımın ülkemize yapacağı katkılar neler?
275 metre yüksekliği ile ülkemizin en yüksek barajı, çift eğrilikli beton kemer baraj kategorisinde ise dünyanın beşinci en yüksek barajı olan Yusufeli Barajı’nın açılışı 22 Kasım 2022’de Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldı.
2 milyar 13 milyon metreküp depolama kapasitesine sahip olan bu muazzam eser 558 MW kurulu güçle yıllık ortalama 1 milyar 888 milyon kilowatt saat enerji üretilerek ekonomiye yılda 5 milyar TL katkı sağlayacak.
Türkiye tarımda ithalatçı bir ülke mi?
Türkiye tam tersine tarımda ihracatçı ülke konumunda. 2002 yılına baktığımızda tarım ve gıda ürünleri ihracatımız 3,8 milyar dolar iken bu rakam 2021 yılında 6,5 kat artarak 25 milyar dolara ulaştı.
Fındık, kuru üzüm, kayısı, incir, ayva ve buğday unu ihracatında dünyada birinci sıradayız. Son 20 yılda 90 milyar doların üzerinde dış ticaret fazlasıyla, tarım ve gıda ürünlerinde net ihracatçıyız. 2022 yılı tarım ve gıda ürünleri ihracatımızın 30 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz.
2022 BİTKİSEL ÜRETİM MİKTARIMIZ 128,6 MİLYON TON
Genel olarak bu sene tarımda üretim nasıldı? Çiftçi geçen yıl yaşanan kurak döneme nazaran ürün artışı yaşadı mı?
Ülkemizin geçen yıla oranla bereketli bir yıl yaşadığını söyleyebiliriz. 2002 yılında 98 milyon ton olan bitkisel üretim miktarımızı yüzde 20 artışla 2021 yılında 118 milyon tona çıkardık. 2022 yılında bu miktar bir önceki yıla göre yüzde 9 artışla 128,6 milyon tona ulaştı, bu tüm zamanların rekor üretimidir.
Geçen yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde (yem bitkileri hariç) yüzde 14,6, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde yüzde 7,7 artış yaşandığını söyleyebilirim.
2023 TARIMSAL DESTEK ÖDEMESİ 54 MİLYAR TL
Çiftçiler 2022 yılında ne kadar destek aldı? 2023 yılı için nasıl bir destek alacaklar?
Tarım sektörüne sağlanan destek miktarını her geçen yıl artırarak, verimlilik ve kaliteyi esas alacak şekilde çeşitlendirdik. Kırsal kalkınmayı ve sürdürülebilir gelişmeyi hedef alan etkin bir yapıya kavuşturduk.
2002 yılında 1,8 milyar TL olan tarımsal destek bütçesini 2022 yılında 40,4 milyar TL’ye yükselttik. 54 milyar TL tarımsal destek ödemesiyle her geçen yıl yaşanan büyümeyi 2023 yılında da sürdürmeyi düşünüyoruz. Ayrıca 2023 yılı Mart ayında ödenmesi planlanan mazot gübre desteğini 2022 yılı Kasım ayında ödeyerek çiftçimize bu konuda kolaylık sağladık.
Gelir garantili destekleme nedir ve nasıl uygulanacak?
Gelir Koruma Sigortası, bu yıl içinde Konya’da pilot uygulamayla buğdaya yönelik olarak başlattığımız, üreticilerimizi hem verim düşüşüne (her türlü afete karşı) hem de fiyat azalış riskine karşı koruyan en gelişmiş tarım sigortacılığı ürünüdür.
Üreticinin gelirinin istikrara kavuşturulması ve tarımsal üretimde sürdürülebilirlik amaçlanmaktadır. Üreticinin geliri, hasattan sonra sigorta edilen gelirinin altına düşerse aradaki fark tazminat olarak üreticiye ödenmektedir.
Çiftçilerin ürününü ekerken gelirini öngörebilmesi sağlanmaktadır. Bu sigorta ile çiftçilerin beklediği gelirinin maksimum yüzde 70’i koruma altına alınmaktadır. Çiftçimize güvence sağlayan bu uygulamayı 2023 yılında tüm illerimize yaymayı planlıyoruz.
EĞİTİM VE YAYIN FAALİYETLERİ GENİŞLEYEREK DEVAM EDİYOR
Bakanlığın 2022 yılı eğitim ve yayın çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?
Yeni tarım teknolojilerini tanıtmak, Bakanlığımızın çalışmalarını anlatmak, çiftçiyi bilgiyle buluşturmak amacıyla Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı tarafından yayın faaliyetleri yapılıyor. Tarım ve gıda sektörüne yön veren yayınların yapıldığı, güncel sektör konularının yer aldığı Türk Tarım Orman Dergisi, Web Tarım TV ve Tarım Bülteni, kuruldukları günden bu yana yayın hayatlarına devam ediyor.
Dijital Tarım Kütüphanesi; zamana ve mekâna bağlı kalmaksızın, kütüphanemizde bulunan on binlerce yayına, tarımsal bilgiye elektronik ortamda erişim imkânı sağlamakta, ulaşılabilir tüm elektronik tarımsal bilgi kaynaklarını tek bir çatı altında toplamaktadır. “Tarım Orman Akademisi” portalı üzerinden de üreticilerimiz, eğitim videoları ile ihtiyaç duydukları bilgilere ulaşabiliyorlar.
Çiftçilerimizin bilgi ve becerilerini artırarak gelir seviyelerinde artış sağlamak ve yapılan üretimde ürün artışı, ürün kalitesi ve standardını yükseltmek amacıyla eğitimler düzenliyoruz. 2022 yılında 1 milyon 300 bin çiftçinin katılımıyla 72 bin eğitim, yayım, bilgilendirme ve bilinçlendirme eğitimleri verdik. Ülke genelinde son 20 yılda, 25 milyon 100 bin çiftçinin katılım sağladığı il yayım programları kapsamında; 1 milyon 400 bin tarımsal eğitim, yayım, bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyeti gerçekleştirmiş olduk. Ayrıca desteklediğimiz projeler ile çiftçimiz; kendi işini kurma, işinde kapasite artırma ve istihdam sağlama olanağına kavuştu.
Kadın çiftçilerimizin ekonomik ve sosyal yönden güçlendirilmesi, üretimde girişimcilik ve istihdam oranlarının artırılması amacıyla onlara yönelik eğitim ve yayım çalışmaları yürütülüyor. Bu çalışmaların yanı sıra kurulan atölye ve işletmelerde birlikte iş yapma kültürü oluşturarak kadınların kooperatifleşmesine yönelik çalışmalara da yer veriyoruz. Tarımsal yeniliklerin kadın çiftçiler tarafından da öğrenilmesi, uygulanması ve kadın odaklı yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla Bakanlığımıza bağlı Araştırma Enstitüleri ve İl Müdürlükleri iş birliği ile projeler yürütüyorlar.
Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığına bağlı 6 El Sanatları Eğitim Merkezi Müdürlüğünde (Mersin/Silifke, Sivas, Kastamonu, Bilecik, Elazığ, Düzce) 2003-2022 yılları arasında ağaç taş işleme, gümüş işleme, takı yapımı, halı kilim dokuma, bez dokuma, restorasyon, ev tekstili, dikiş nakış, konfeksiyon gibi alanlarda 1500 adet kurs düzenlenerek 16 bin 726 kursiyere sertifika verildi. Eğitim Merkezlerimizde verilen bu eğitimlerle hem el sanatlarımız için gerekli usta ve işçiyi temin ediyor hem de geleneksel sanatlarımıza sahip çıkıyoruz.
Yine geleneksel hale gelen Tarım, Orman ve İnsan Fotoğraf yarışması fotoğraf severler tarafından büyük ilgi görüyor. Yakın bir zamanda fotoğraf yarışmasının yanında kısa bir film yarışmasını da kamuoyuyla paylaşacağız.