OCAK-ŞUBAT 2022 / KAPAK KONUSU
Torosların bereketi, erdemli lamas limonu ve pazarlama iletişimi
Yerli bir çeşit olan Lamas limonu; sırtını Toros dağlarına dayamış Lamas çayıyla sulanan Lamas vadisinin verimli topraklarında yetişmektedir.
Harun Reşit esir değişimi için atını Lamos ırmağına sürerken çok sonraları buralarda dünyanın en iyi limon ağaçlarının yetişeceğini bilemezdi. Bir zamanlar Bizans ile Abbasilerin sınır boyu olan Lamos ırmağı Yüğlük dağından çıkarak 130 km ve 1500 kilometrekare boyunca çevresine bereket katarak Akdeniz’e dökülür. Antik Anadolu'da Lamos, Roma döneminde Lamus, günümüzde ise Limonlu çayı bölgenin tarihsel ve sosyolojik gelişimini de belirlemiştir. Çevresinde kurulan antik kentlerden günümüze hep bir yaşam alanı oluşturmuştur çevresine. Bugün Mersin’e bağlı Erdemli ilçesinin kurulduğu bölge tarımsal üretimiyle Türkiye’nin en önemli limon üretim merkezidir. Dünya stratejik tarım ürünlerinden biri olan limonun en kalitelisinin yetiştiği Erdeml, coğrafi işaretli Lamas limonuyla adını duyurmaya çalışmaktadır.
Yerli bir çeşit olan Lamas limonu; sırtını Toros dağlarına dayamış Lamas çayı ile sulanan Lamas vadisinin verimli topraklarında yetişmektedir. Kendine özgü bir mikro kliması olan vadi tat, renk, verim ve aromasıyla Lamas limonu için ideal koşullar taşımaktadır. Lamas limonu uzun, silindirik ve stil ucu belirgin olmasıyla diğer limon çeşitlerimizden ayrılır. Sarı renkli ve kabukları pürüzsüz orta kalınlıktadır. Erken olgunlaşmasına karşın hasadı kasım ayından şubat ayına kadar sürer. Geççi bir çeşit olmasıyla depolamaya uygunluğu onu pazarda değerli kılmaktadır.
Haber Görseli
Kemal ÇİFÇİ
Türkiye’de Yetiştirilen Limon Çeşitleri
Türkiye’de yetiştirilen limon çeşitlerine baktığımızda ise en çok dikkat çekeni ekolojik seçiciliği de olan Lamas limonudur. En kaliteli limon çeşidimiz olan Lamas'ın uygun koşullarda dokuz ay depolanabilmesi onu diğer rakiplerinden segment olarak ayırmaktadır. Markalaşmaya uygun olan bir diğer çeşidimiz olan Erdonat ise erkenci çeşittir. En çok Doğu Akdeniz Bölgesi'nde yetişen Erdonat çeşidinde yaklaşık 450 bin ton üretimle dünya lideriyiz. Uzun ve silindirik formu, meme başının yana yatık olması, düzgün meyve kabuğu dikkat çeken özelliğidir. Parlak, açık yeşil renkte az çekirdek sayısına ve eti yeşilimsi sarı renktedir. Erkenci bir tür olması ile depolamaya elverişli değildir. Bu özellik değerini negatif etkileyen bir unsur olarak algılanmamalıdır. Çünkü erkenci özelliği ile pazarda eylül-aralık aylarında ihracat için aranan bir üründür. Yarattığı katma değer açısından üzerinde çalışılması ve düşünülmesi gereken Erdonat turunçgiller ihracatımızda önemli bir değerdir. Diğer limon çeşitlerimiz ise İtalyan Memeli Kara limon (Demre dikensiz), Kütdiken, Kıbrıs limonu, Mayer, Misket (Mojito gibi kokteyl ve içeceklerin yapımında tüketilir.), Molla Mehmet (Mersinde yaygındır).
Erdemli Lamas Limonu’nun Coğrafi İşaret Yolculuğu
Tescil sahibi olarak Erdemli İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün girişimiyle 26 Haziran 2018 tarihinde başvurusu yapılan Erdemli Lamas Limonu: 21 Ekim 2019 yılında 466 No’lu coğrafi işaretimiz menşe olarak Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Coğrafi sınırları Mersin – Erdemli ilçe sınırlarıdır.
Coğrafi İşaretli Bir Ürün Olarak Erdemli Lamas Limonu’nun Ayırt Edici Özellikleri
Erdemli ilçesi, diğer limon yetişen bölgelere göre coğrafi yapısı nedeniyle, sıcaklık kış aylarında ortalama 100C olup 0 derecenin altına çok nadiren düşen ve yaz aylarında ortalama 300C olup 350C’nin üzerine pek çıkmayan bir iklime sahiptir. Akdeniz’e kıyısı olması ve kuzeyde Toros Dağları tarafından soğuklardan korunmuş olması nedeniyle düzenli, ılık ve nem oranı normalden daha yüksek olan Türkiye’nin önemli mikro klimalarından biri olarak özel bir iklime sahiptir. Bu yöredeki coğrafi faktörler ve iklim, "Erdemli Lamas Limonu"nu benzer limonlardan tat ve kalite açısından ayrıştırır.
Erdemli Lamas Limonu'nun meyveleri sarı renkli ve yüksek kalitede olup bol sulu, aromalı ve verimi yüksektir. Pürüzsüz ve orta kalın kabukludur. Meyveler uzun ve silindiriktir. Stil ucu belirgindir. Bu yüzden meyveler açıkça belirgin bir şekilde sivridir. Ağaçları kuvvetlidir. Meyveleri erken olgunlaşır. Hasat kasım ayı başlarında başlayıp şubat ayına kadar devam eder. Meyve geç hasat edilirse puflaşma oluşabilir. Periyodisiteye eğilimi vardır. Oransal olarak dikenlidir. Muhafazaya uygundur.
Erdemli Lamas Limonu ağacı kök, gövde, dallar ve yapraklardan oluşur. Ağaçlar, normal olarak 4-5 yaşlarında meyve vermeye ve gövdesi kalınlaşmaya başlar. Gövde çapı 10-11 yaşlarında 10 cm’ye ulaşır.
Lamas Limonu ve Pazarlama İletişimi
Pazarlama ve özelinde marka iletişimi, verili bir temel üzerine ilerler. Kurumsal söylemini tarihsel derinliği ile harmanlamış ve stratejik kavramlarla desteklemiş bir coğrafi işaretli ürünün kendi pazar segmentini bulmaması imkânsızdır. Bu bağlamda görsel ve sözel iletişim dilini oluşturmuş bir coğrafi işaretli ürünün pazarlama kanallarında rakiplerinden hızla ayrıştığını biliyoruz. Burada kritik eşit ise doğru pazar ve ürün ilişkisidir. Stratejik tarım ürünlerimizin doğrudan satışının yanında inovatif gıda ürünlerine evrilmesi gelecek dönemde en çok üzerinde çalışacağımız bir olgu olarak önümüzde durmaktadır. Örneğin Almanya’da kişi başı limonata tüketimi yıllık 25,3 litredir ve bu pazar her yıl yaklaşık %28 büyümektedir. Dünya konsantre meyve suyu pazarı ise 2027 yılına kadar 108 milyar doları (ABD) aşması beklenmektedir. Buna ek olarak, dünyanın en büyük konsantre meyve üreticilerinin (Archer Daniels Midland Co. (ABD), Sudzucker AG (Almanya), Louis Dreyfus Co. (Hollanda), Doehler Group (Almanya), SVZ International BV (Hollanda) ve Kanegrade Co. (İngiltere), marka ve ciro büyüklüklerine bakıldığında durum daha net anlaşılacaktır. Ayrıca bu şirketlerin şirket birleşmeleri bir yana yerel üretici markalarını satın almaları da yakından izlenmelidir. İzlenmesi gerekenler olarak ise Brezilya ve Meksika’nın konsantre turunçgiller sularının en büyük tedarikçileri olduklarını bilmekte fayda vardır.
Limon ve turunçgiller ürünlerinin sıvı konsantre ve toz konsantre olarak pazarda öne çıkan içecek, fırıncılık ve şekerleme sektörlerinin sürekli büyüme trendleri, turunçgiller üreticisi olan Türkiye için önemlidir. Bu alanda 2016 yılından bu yana satışta olan elma suyu konsantresi yardımıyla hazırlanan "Zumbida" başarılı bir marka iletişimi ile pazar kanalı açması irdelenmelidir. Benzer öykülemeler ile viral kontaminasyonlarla savaşmak için etkin olan limon suyunun bir coğrafi işaretli ürün olan Lamas limonu ile yapılması ciddi bir farkındalık yaratacaktır pazarda. Marka iletişimi sorunu olmayan bu türden girişimlerin ülkenin ve pazarın ihtiyacı olan katma değerli ürünler ile dünya pazarlarında yer edinmeliyiz.
Küresel pandemi ile birlikte oluşan kaotik ortam, tüketicilerin sağlıklı gıdaya erişim isteğini hiç olmadığı kadar tetiklemiştir. Bununla birlikte oluşan ve değişmeyecek olan bu tüketici davranışları konsantre meyve suları pazarını büyütmektedir. Bu alanda genişleyen pazarda Türk turunçgiller sektörü kendine yeni satış kanalları aramasının yanında pazar derinliği sağlamak için ihtiyacı olan pazarlama iletişim araçlarını da etkin kullanmalıdır. Yerli ve özel bir çeşit olan Lamas limonunun ise bu noktada doğasından gelen avantajlarını bir marka iletişim stratejisiyle katma değer yaratacağı açıktır.
Kaynakça:
Türkiye’de Yetişen Limonlar ve Pazar Yönelimleri – www. kemalcifci.com
Erdemli Lamas Limonu Coğrafi İşaret Tescil Belgesi
https://www.marketwatch.com/
Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü 2021 Limon Raporu
https://www.fao.org/faostat/en/#home