KASIM-ARALIK 2020 / KAPAK KONUSU
“Bilgiyi çiftçiye aktarmada önemli bir misyonumuz var”
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mustafa AKSU
Covid-19 salgını ile birlikte dünya çok farklı bir dönemden geçiyor. Bu dönem alışkanlıklarımızda, davranışlarımızda, kısaca tüm hayatımızda değişikliklere neden oldu.
Bu değişikliklerden en çok etkilenen alanların başında eğitim yer aldı. Çağımızda özellikle doğru bilginin ve bilgiye ulaşmanın önemi aşikâr. Bu çerçevede Bakanlık Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı olarak çiftçilerimize, yetiştiricilerimize bilgiyi yüz yüze ya da uzaktan olmak üzere aktarıyoruz. Başkanlığın yaptığı çalışmalar, Tarım Orman Akademisi, Bakanlığın eğitim politikası vb. birçok konu hakkında Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mustafa AKSU ile bir röportaj gerçekleştirdik.
Tüm ülkeler için gıda ve tarım sektörleri artık stratejik bir önem taşıyor. Bu tablo içinde sizce tarımsal eğitim, çiftçi eğitimi ne ifade ediyor?
Günümüzde tarım ve gıdanın stratejik önemi küresel ölçekte giderek artıyor. Bu artışın altında yatan nedenleri: iklim değişikliği, su kaynaklarındaki azalma, küresel su talebindeki artış, güvenilir gıdaya olan talep, gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar, tarım arazilerinin durumu olarak sıralayabiliriz. Ülkemiz tarımını şekillendirirken bu gelişmeleri dikkate almadan doğru bir yolda ilerlememiz mümkün olmayacaktır. İlk tarımın yapıldığı topraklarda yaşayan insanlar olarak üretmeyi, ürüne değer katmayı, emek vermenin ne demek olduğunu çok iyi biliyoruz. Yüzyıllardır atalarımızdan aktarılan bilgiler, çiftçimizin tecrübesi ve Bakanlığımızın hayata geçirdiği projelerle, bugün ülke olarak tarımsal hasıla bakımından Avrupa’da birinci, dünyada yedinci sıradayız. Biz Bakanlık olarak hem yakaladığımız bu başarıyı sürdürmede hem de Bakanlığımızın 2019-2023 Stratejik Planı’yla ortaya koyduğu hedeflere ulaşmada, çiftçilerimize bilgi aktarma noktasında aracılık ederek önemli bir misyonu gerçekleştiriyoruz.
Bilindiği üzere, Endüstri 4.0 olarak adlandırılan sanayi devriminin her alana nüfuz ettiği bir çağda yaşıyoruz. Tarım sektörü de bu hassas teknolojilere adapte oluyor. İşte tam bu noktada çiftçilere bilgiyi, özellikle teknoloji alanındaki bilgiyi aktarmak da zorunlu hale geliyor. Bu bilgiyi çiftçiye eğitim ve yayım yoluyla sağlarken bir yandan da çiftçinin bilgi, beceri, tutum ve davranışlarının geliştirilmesini ve teknoloji kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlayacak faaliyetler yürütüyoruz.
PANDEMİ SÜRECİNDE ÇİFTÇİYE UZAKTAN EĞİTİM
Yine pandemi süreci geleneksel alışkanlıklarımızı değiştirdi. Bakanlık eğitim politikalarımızı belirlerken de bu değişiklikleri göz ardı etmemiz mümkün değil. Bu sürecin hemen başında biz de eğitim verdiğimiz metotlarda değişikliğe giderek çiftçilerimize uzaktan eğitim yoluyla ulaşmaya başladık ve güzel geri dönüşler alıyoruz. Tabii bu süreç daha da gelişerek devam edecek.
Tarımsal eğitim ve yayım faaliyetleri yürütüyorsunuz. Eğitim ve yayım arasındaki fark nedir? Bu faaliyetlerin nihai hedefi nedir? Eğitimler (kurs, proje vb.) ne şekilde verilmektedir?
Genel olarak eğitimi, kişiye belli bir konuda bilgi ve beceri kazandırmak olarak tanımlayabiliriz. Daha özele yani tarımsal alanda eğitime gelecek olursak çiftçimize, yetiştiricimize mesleki bilgi ve beceri kazandırmak diye tanımlayabiliriz. Yayım ise yeniliklerden veya gelişmelerden insanların haberdar edilmesi anlamını taşır. Eğitim faaliyetlerinin amacı, ülkemizin tarımsal alandaki iş gücünü karşılamaktır. Yayım faaliyetlerinde, yeniliğin ya da herhangi bir teknolojinin duyurulması ile mevcut üretimin gelişimine katkıda bulunmak amaçlanır.
YILDA 1,5 MİLYON KİŞİYE TARIMSAL EĞİTİM VE YAYIM ÇALIŞMASI
Tarımsal eğitimlerimizi çiftçi eğitim kursları şeklinde Milli Eğitim Bakanlığı ile iş birliği içerisinde gerçekleştiriyoruz. Bu iş birliğine bazı projelerde Ziraat Odaları ve İŞKUR gibi kurumlar da ortaklık edebiliyor. Örneğin kendi verdiğimiz eğitimlerin yanında “Tarımsal Nüfus Gençleşiyor” veya “Sürü Yönetimi Elemanı Benim” gibi projelerle gençlerin üretimde kalmasını hedefliyoruz. Yayım faaliyetlerimizi ise daha çok projelerle gerçekleştiriyoruz. Örneğin “Tarımsal Yeniliklerin Yaygınlaştırılması” başlığı altında enstitü müdürlüklerinde gerçekleştirilen projelerin sahada karşılık bulması için çalışmalar yapıyoruz. Tüm bu eğitim ve yayım faaliyetlerimiz (çiftçi eğitim kurslarımız, çiftçi toplantıları, demonstrasyonlar, kitle yayım vasıtalarının üreticiye ulaşımının sağlanması gibi) ile yılda ortalama 1,5 milyon kişiye tarım ile ilgili eğitim ve yayım çalışması yapıyoruz.
KADIN GİRİŞİMCİLİĞİNE DESTEK
Tabii kadın ve gençler gibi bazı grupların üretime daha çok katılması için onlara dönük özel projeler yürütüyoruz. Kadın çiftçilere yönelik eğitimler, il yayım programları kapsamında, kooperatifçilik çalışmalarında ve “Kadın Çiftçiler Tarımsal Yayım Projesi” alt programları ile veriliyor. Kırsal alanda yaşayan kadınlara yönelik tarımsal, ev ekonomisi ve sosyal konularda eğitim ve yayım hizmetleri de veriyoruz. Yine bir yandan kooperatif kurulmasına yönelik çalışmalar sürerken diğer yandan tarıma dayalı iş kollarında kadın girişimciliği özendirip gelir getirici projeler yürütüyoruz.
TARIM ORMAN AKADEMİSİ HAYATA GEÇTİ
Bakanlık olarak tarımsal eğitim ve yayım politikanız nedir? Bu politikayı oluştururken nelere dikkat ediyorsunuz?
Tarımsal eğitim ve yayım politikamızın belirlenmesinde ana unsurları sektörle alakalı sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve CİMER’den gelen istekler olarak sıralayabiliriz. Öncellikle şunu vurgulamak isterim ki her konuda yapılan görüş ve önerileri kayıtlarımıza alıyoruz. Ayrıca ülkemizdeki üretim popülasyonunun yoğunluk haritası, bu ürünlerde yaşanılmış olan sorunları da eğitim ihtiyacı olarak algılıyor ona göre bir eğitim ve yayım politikası izliyoruz. Tabii ki yaşanan gelişmelere göre bu politikalarda güncellemeler yapıyoruz. Bunun en güzel örneğini pandemi sürecinde yaşadık. Bakanlık olarak uzaktan eğitime hemen adapte olarak Tarım Orman Akademisi'ni hayata geçirdik.
Eğitim faaliyetleri kapsamında hedef kitleniz kimlerdir? Kimlere ne tür eğitimler vermektesiniz? Eğitimleriniz sadece çiftçilere yönelik midir, yoksa tüketicileri de kapsamakta mıdır?
Bakanlık olarak çok fazla sorumluluk alanımızın olduğunun bilincindeyiz. Bu kapsamda hedef kitlemiz de çok geniş aslında. Çiftçilerimize tabii ki ağırlık veriyoruz ancak gıda alanı da Bakanlığımız sorumluluğunda olduğundan eğitimlerimizi tüketiciye de veriyoruz. Ayrıca Bakanlık mensuplarımızın yenilik veya gelişmelerden haberdar olması amacıyla hizmet içi eğitimler gerçekleştiriyoruz.
KURSİYERLERE ÜCRET ÖDENİYOR
Eğitim faaliyetleri kapsamında bilgi akışını nasıl sağlıyorsunuz? Örneğin kimlere eğitim verileceği nasıl planlanıyor?
Üreticilerimizin taleplerine öncelik verdiğimizden gelen taleplere göre eğitimler farklılaşıyor. Herhangi bir konuda 12 kişinin başvurması halinde kurslarımızı açıyoruz. Ayrıca ülkemizdeki tarımsal alanda yaşanılan sorunları ele alıyoruz. Örneğin sürü yöneticisi elemanı mesleğindeki açığı kapatmak için bu eğitimlere ağırlık veriyoruz. Veya biliyorsunuz tarımsal üretimde yaşlı nüfus giderek artıyor bu nüfusun gençleşmesini sağlamak amacıyla da gerçekleştirilen eğitimlere ağırlık veriyoruz. Eğitimlerin cazibesini artırmak amacıyla kursiyerlere günlük ücret ödemesi de yapıyoruz.
CİMER, TİMER YA DA AKADEMİ ÜZERİNDEN TALEP ALINIYOR
Bilgi almak isteyen üreticiler size nasıl ulaşıyor?
Üreticilerimizin faydalanabileceği çok çeşitli kanallar var. Tarım Orman Akademisi aracılığıyla bilgi talebinde bulunulabilir. CİMER’den (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) ve İl/İlçe Müdürlüklerimizden de bilgi sağlayabilirler. Ayrıca Tarımsal İletişim Merkezine (TİMER) de başvuru yapabilirler.
Yıllık olarak ortalama kaç kişiye eğitim veriyorsunuz? Öncelik verdiğiniz gruplar var mıdır? Yürüttüğünüz projelerden kısaca söz edebilir misiniz?
Yılda 1,5 milyon üreticiye eğitim ve yayım faaliyeti gerçekleştirdiğimizi belirtmek istiyorum. Öncelik olarak tabii ki üreticileri ele alıyoruz. Yürütmüş olduğumuz projeler ile hem kırsalda iş gücü kaybını önlemeyi hem de tarımsal yeniliklerin yaygınlaştırılmasını amaçlıyoruz. Örneğin kadınlara dönük olarak 2015 yılından itibaren uygulanan “Kadın Çiftçilere Yönelik İl Özel Projeleri” ile “Kadın Çiftçiler Tarımsal Yeniliklerle Buluşuyor Programı” yürütüyoruz.
Çocuklara yönelik olarak “Hayatın merkezinde tarım, tarımın merkezinde çocuk…” ilkesinden yola çıkarak 2010 yılında Lider Çocuk Tarım Kampı Projesini hayata geçirdik. Başlangıçta sadece Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığımızca uygulanması planlanan Çocuk Tarım Kampı projesi, 2014 yılından itibaren Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı Koordinasyonunda 81 İl Müdürlüğümüzde de uygulanmaya başlandı.
Özellikle tarım alanındaki yeniliklerin ve teknolojinin çiftçiler tarafından daha kolay bir şekilde benimsenmesine dönük olarak yaptığınız çalışmalar nelerdir?
Bakanlığımızın AR-GE çalışmalarını yürüten Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından ortaya konulan tarımda yeni çeşit ve teknikler, tarımsal araştırma enstitüleri ve il/ilçe müdürlüklerimiz aracılığı ile çiftçi kursları, çiftçi toplantıları, çiftçi ziyaretleri, demonstrasyonlar ve tarla günleri gibi çalışmalarla üreticilere ulaştırılıyor.
Daha önce de belirttiğim üzere üretici internet ortamından istediği zaman Tarım Orman Akademisi'nden yeniliklerle ilgili bilgilere ulaşabilir. Bu anlamda Tarım Orman Akademisi'ni özellikle büyük bir kolaylık olarak görüyoruz.
AKADEMİ PLATFORMU HERKESE AÇIK
Pandemi süreciyle gündeme gelen uzaktan eğitim modelini siz de çiftçiler için hayata geçirdiniz. Uzaktan eğitimin nasıl yürütüldüğüne dair ayrıntıları paylaşabilir misiniz? Bu eğitimler çiftçiler tarafından nasıl karşılandı? Ayrıca dijital kütüphanenizden bahsedebilir misiniz?
Konusunda uzman eğiticilerin yer aldığı bir platform Tarım Orman Akademisi. Eğiticiler bilgi birikimlerini en sade şekilde üreticiye aktarıyorlar. Zengin ve kayıt altına alınmış içerik ve canlı yayın derslerinin yanı sıra Tarım Orman Akademisi'nin en güçlü yanlarından birisi de sanal sınıf uygulamasıdır. Platformu oluşturduktan sonra biz üreticilerimizin nasıl bir eğitim modeli istediğini daha net anlamaya çalıştık. Karşımıza şu çıktı “üretici kesinlikle diyalog içerisinde olabileceği bir eğitim modeli istiyor.” Platformda sanal sınıflar oluşturulacak ve üreticiler eğiticiler ile birebir iletişime geçebilecekler. Ayrıca akademiye katılanlara sertifika veya katılım belgesi verilecek. Tarım Orman Akademisi'ne çevrim içi kayıt yaptıran veya misafir olarak giriş yapan herkes uygulamadaki eğitimlerden faydalanabiliyor. Üreticiler için böyle bir platformun olması üreticiler tarafından da memnuniyetle karşılandı.
Bakanlığımızın dijitalleşme konusunda en önemli adımlarından biri ise kütüphanenin dijitalleştirilmesi oldu. 1986 yılında kurulan Bakanlık kütüphanesinde 20 bin civarında eser var. Bu kapsamda 1 milyon 200 bin sayfalık bir tarama sonucu eserlerin büyük bir kısmı dijital ortama aktarıldı. Şu anda kütüphaneye e-devlet üzerinden herkes rahatlıkla ulaşabilir durumda.
TARIM DANIŞMANLARINA DESTEKLEME ÖDEMESİ YAPILIYOR
Tarımsal danışmanlık konusunda yürüttüğünüz faaliyetler nelerdir?
Bakanlığımız 2006 yılından itibaren Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik kapsamında çiftçilerin bilgi kaynaklarını çeşitlendirmek, nitelikli bilgiye ulaşmalarını sağlamak ve tarladan sofraya güvenilir gıda arzını sağlamak amacıyla tarımsal danışmanlık hizmetini yürütüyor. Tarımsal Danışmanlık Sistemi'nde tarım danışmanları, hizmet sundukları tarımsal işletmeye üretim, pazarlama, işletme kaynaklarının verimli kullanılması, finansa erişim ile doğal kaynakların korunmasına dair ihtiyaç duyduğu her türlü bilgiyi ulaştıran kişidir. Tarım danışmanlarını sınavla belirliyoruz. Mevcut durumda sertifikalı 5 bin 594 tarım danışmanı ve bin 435 tarım yayımcısı bulunuyor.
Tarımsal danışmanlık hizmeti sunmak isteyen kişi/kuruluşlar tarımsal danışmanlık mevzuatı kapsamında gerekli şartları yerine getirdikten sonra Bakanlıkça yetkilendirilir. Bugüne kadar yetkilendirilen kişi ve kuruluş sayısı 1.817’dir.
Tarımsal danışmanlık sisteminden faydalanma oranının artırılması yoluyla etkinliğinin artırılması ve yaygınlaştırılması için 2009 yılından beri on iki aylık hizmet sunumu yapan kişi/kuruluşlara tarımsal danışmanlık destekleme ödemesi de yapıyoruz. Bu kapsamda 2009 yılından bugüne kadar tarımsal danışmanlık hizmeti verilen işletme sayısı 683 bin ve toplam destekleme ödeme miktarı ise 420 milyon TL’dir.
YATILI EĞİTİM VERİLİYOR
Bakanlığımıza bağlı el sanatları ve eğitim merkezleri pandemiyle birlikte maske üretimine de başladı. Hem bu süreç hem de bu merkezlerin çalışmaları hakkında bilgi verebilir misiniz?
Bilecik, Düzce, Elazığ, Kastamonu, Mersin/Silifke, Sivas illerinde faaliyet gösteren 6 El Sanatları Eğitim Merkezimiz var. Bu merkezlerin amacı kırsaldaki, özellikle genç nüfusun aktif ve nitelikli iş gücü olarak eğitilmesini ve istihdama yönelik meslek ve alt meslekler kazandırılmasını; kırsal kökenli, geleneksel ve yöresel karakterli el sanatlarının eğitim konusu yapılarak gelir getirici faaliyetlere dönüştürülmesini sağlamaktır.
Ülkemiz genelinde kırsal kesimde yaşayan kadınlara ve gençlere 2-6 ay süreli gündüzlü ya da 14-24 yaş arasında okuma imkânı bulamayan, ihtiyaç sahibi aile çocuklarına, parasız-yatılı meslek edindirme kursları veriyoruz. El Sanatları Eğitim Merkezi Müdürlüklerinde şu anda toplam, 159 yatak kapasiteli parasız yatılı eğitim veriliyor.
Bakanlığımız ile Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği arasında yapılan protokol kapsamında, El Sanatları Eğitim Merkezi Müdürlüklerinde MEB'in eğitim modülleri kullanılmakta olup, İŞKUR destekli uygulanan el sanatları konusunda farklı projelerle desteklenen kurslara devam eden kursiyerlere iş kazası ve iş riskine karşı sigorta yaptırılarak belirli bir ücret ödenmektedir.
Eğitim faaliyetlerinizin dışında yayınlar yoluyla da aslında bir nevi çiftçilere ulaşıyorsunuz. Bu faaliyetlerinizden de bahsedebilir misiniz?
Bakanlığımızın Tarım Bülteni ve Türk Tarım Orman Dergisi olmak üzere iki tane süreli yayını var. Ayrıca WebTarım TV isminde internet üzerinden yayın yapan televizyonumuz mevcut. Bu platformlar üzerinden Bakanlığın yaptığı çalışmaları, çiftçiye verdiği destekleri, bitkisel üretimden hayvansal üretime kadar birçok konuda çalışmalarımızı yayınlıyoruz. Bunların dışında tarım, orman, su, gıda vb. birçok konuda eğitim filmleri çekiyoruz. Bu filmleri çeşitli kanallar üzerinden yayınlıyoruz. Bugüne kadar çeşitli konularda 1000’in üzerinde eğitim filmi çekildi.