MART-NİSAN 2020 / NESLİ TEHLİKE ALTINDAKİ TÜRLER

Ankara’nın endemik çiçeği: Yanar döner


Murat ÖZKAN    

17.03.2020 


Dünyada sadece Ankara Gölbaşı’nda yetişen Yanar döner Çiçeği, halk arasında sevgi çiçeği, gelin düğmesi, türbe ya da kırmızı peygamber çiçeği olarak bilinir. Bu çiçek Gölbaşı’nın batı kıyılarında sadece 1 kilometrekarelik alan içinde yetişir.

steraceae familyasında yer alan Yanar döner Çiçeği Centaurea tchihatcheffii türüne aittir. Tek yıllık otsu bir bitki olan çiçek mor, kırmızı ve pembe renklere  sahiptir. IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) ve Bern Sözleşmesi’ne (Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi) göre “Kesin Korunan Bitki Türü” listesinde yer alır.


Yanar döner Çiçeği’nin çiçeklenme dönemi, nisan ayının son haftasından başlayıp, temmuz ayının ilk haftasına kadar devam eder. Geriye kalan 9 aylık süreyi tohum evresinde geçirir. Çiçeğin kökü 4 ile 21 santimetre uzunluğunda ve kazık kök yapısındadır. Bitki, ince uzun yan dallara sahip olup bitkinin gövdesi 4 ile 50 santimetre boyundadır.


Yanar döner çiçeği, yapraklarının ondüleli oluşu, ışığı yansıtma özelliği ile diğer Centaurea türlerinde görülmeyen bazı eşsiz özelliklere sahiptir. Yanar döner Çiçeği gençken parlak kırmızı çiçeklere sahipken  olgunlukta çiçekler solarak açık pembeye döner.

Haber Görseli

Tarla ve yol kenarları, ekili araziler ve nadas alanları, killi, alkali derin topraklar bitkinin yetişme alanını oluşturur. Bu nedenle Yanar döner Çiçeği işlenerek havalandırılmış toprakları tercih eder. Ancak tarımsal ilaçların aşırı kullanımı türü tehdit eden ana faktör olarak görülmektedir.  Ayrıca göl etrafındaki rekreasyon çalışmaları ve yerleşimler de tür üzerindeki baskıyı son yıllarda bir hayli arttırmıştır.


Yanar döner Çiçeği’nin korunması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü öncülüğünde koruma çalışmaları devam etmekte, ayrıca çeşitli bilimsel araştırmalar da yapılmaktadır.

Yanar Döner Gölbaşı