Ülkemizde kalkınma bölgesi olarak ilan edilen DAP, GAP, KOP ve DOKAP illerinde küçük aile işletmelerinde hayvancılığın altyapısının iyileştirilmesi ve hayvan ıslahı yapılarak verimliliğin artırılmasına yönelik hibe programı Bakanlığımızca 2014 yılından beri yürütülüyor. Bakanlar Kurulu’nun 2014/6359 sayılı kararı ile DAP (DOĞU ANADOLU), GAP(GÜNEYDOĞU ANADOLU), KOP(KONYA OVASI) ve DOKAP(DOĞU KARADENİZ PROJELERİ) bölgelerinde 2016 yılına 35 ilde uygulanırken, 6 yeni ilin ilave edilmesi ile birlikte 2017 yılı çağrı döneminden itibaren il sayısı 41 oldu. Halen program; Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Erzincan, Erzurum, Elazığ, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Sivas, Tunceli, Van, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat, Artvin, Bayburt, Samsun, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Tokat ve Trabzon olmak üzere 41 ilde uygulanıyor. Ülkemizdeki mevcut işletmelerin yüzde 98’ini 0-50 baş kapasiteli işletmeler oluşturmaktadır. Dolayısıyla uygulamaya konulan bu projenin temel amacı; küçük aile işletmelerinin hayvancılık altyapılarının iyileştirilmesi ve hayvan ıslahı ile verimliliğin artırılmasıdır.
Projenin uygulama süresi 2014-2018 yıllarını arasını kapsamakta olup, hali hazırda Bakanlığımızın en çok talep gören ve başvuru yapılan hibe programıdır. Bu program ile en az 1 yıldır hayvancılık faaliyeti ile uğraşan ve büyükbaşta 10-49 baş arasında anaç varlığı, küçükbaşta ise 100-200 baş arasında anaç varlığına sahip olan üreticilerimiz hibeden yararlanmak için başvuru yapabilmektedirler.
YÜZDE 80’E VARAN HİBE DESTEĞİ
Uygulanan program ile ahır/ağıl yapımlarına veya mevcut ahır/ağılların kapsamlı tadilatlarına yüzde 50 ve damızlık erkek materyal (boğa, koç/teke) alımlarına ise yüzde 80 oranında hibe desteği sağlanmaktadır. Hibeye esas uygulanacak üst limitler Bakanlıkça belirlenmektedir. Hali hazırda büyükbaşta 49 başlık ahır yapılması halinde en fazla 147 bin TL, küçükbaşta ise 200 başlık ağıl yapılması halinde en fazla 50 bin TL hibe ödemesi yapılmaktadır. Söz konusu hibelerden yararlanan üreticilerimiz aldıkları hibe karşılığında en az 3 yıl süre ile hayvancılık faaliyetlerini sürdürmek zorundadırlar. Aksi halde hibe kullanımından sonra faaliyetlerinden vazgeçen üreticilerimizden aldıkları hibeler yasal çerçeve dâhilinde geri tahsil edilmektedir. Büyükbaş işletmelerde her bir işletme için 1 baş damızlık boğa verilirken, küçükbaş işletmelerinde ise hayvan varlığının yüzde 5’i kadar (10 başı geçmemek üzere) damızlık koç/teke tahsis edilmektedir.
Hibe Programı ile;
• Mevcut hayvancılık işletmelerinde modern AB standartlarına uygun yeni barınakların inşa edilmesi veya mevcut barınakların rehabilitasyonu sağlanarak son yıllarda hayvancılık yatırımlarında önemli bir sorun haline gelen buzağı ölümlerinin en az yüzde 5 düzeyinde azaltılması,
•İşletme altyapılarının iyileştirilmesi ve modernizasyonu ile çevreye duyarlı sürdürülebilir hayvancılığın yapılması,
•Kalkınma bölgelerinde hayvancılığın genetik değerinin artırılması ile kısa ve orta vadede gerek et ve gerekse süt verimlerinde artış sağlanması hedeflenmektedir. Bu kapsamda ise proje bölgelerindeki illerde suni tohumlamanın ulaşamadığı ve yayla hayvancılığının yaygın olduğu bölgelerimizde yaklaşık 10.000 işletmeye 10.000 baş damızlık vasıfları yüksek boğa dağıtılması,
•Dağıtılan bu boğalar ile gerçekleştirilecek olan ıslah faaliyetleri sonucunda özellikle et verimi yüksek olan boğalarınkullanılması ile et üretiminde artı katma değer sağlanması,
• Büyükbaş besisinde ihtiyaç duyulan hızlı büyüme ile erken gelişme özelliklerini taşıyan ve yemden yararlanma kabiliyeti yüksek besilik materyalin kısa vadede üretimi sağlanması,
• Küçükbaş hayvancılıkta damızlık erkek materyal (koç/ teke) desteği ile akrabalı yetiştirmenin olumsuz etkileri giderilerek verimlilik artışı sağlanması,
• Küçükbaş hayvancılığın destek kapsamına alınmasıyla kırmızı et üretiminde büyükbaş üzerindeki baskı azaltılması,
• Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde çözüm süreci ile kullanıma açılan geniş mera alanlarının küçükbaş hayvancılık ile değerlendirilmesinin sağlanması hedeflenmiştir.
İnşaat yatırımları kapsamında ise en fazla 49 baş kapasiteli ahır ve en fazla 200 baş kapasiteli ağıl yapımlarına hibe desteği sağlanmaktadır. Bu kapasitelerin üzerinde ahır/ağıl yapmak isteyen üreticilerimiz ise fazla kapasitelerden dolayı ortaya çıkan maliyetleri kendileri karşılamaktadırlar.
EN FAZLA BAŞVURU DOĞU ANADOLU BÖLGESİ'NDEN
Başvuru dönemlerinde üreticilerimizin yoğun bir ilgisi olmaktadır. Ancak Bakanlığımıza proje kapsamında tahsis edilen yıllık bütçe çerçevesinde yapılan bu başvuruların ancak çok az bir bölümüne onay verilebilmektedir. Zira gerek başvuru prosedürü ile sonrasında da uygulama prosedürünün kolaylığı ve gerekse daha çok küçük aile işletmelerinin hedefinde olması her yıl başvuru sayısının önemli derecede artmasına sebep olmaktadır. Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki illerimizden daha fazla başvuru alınmaktadır. Saha ziyaretlerinde üreticiler ile gerek birebir ve gerekse bir arada yapılan toplantılarda uygulamanın son derece yerinde ve faydalı olduğuna ilişkin olumlu geri bildirimler alınmakta. Yapılan bu olumlu değerlendirmelerde, son derece faydalı olan projenin gelecek yıllarda da daha fazla üreticinin projesine onay verilerek devam ettirilmesi yönünde yoğun talepler geliyor. Bakanlık olarak da 2018 yılı sonunda tamamlanacak olan projenin gelecek yıllarda da devam ettirilmesi yönünde girişimler başlatıldı. Uygulama kapsamında şu ana kadar yüzde 80 hibe ile 6 bin baş dolayında damızlık boğa ile 16 bin baş dolayında damızlık koç/teke dağıtımı gerçekleştirildi. Ahır/ağıl yapımı veya tadilatları kapsamında ise bin iki yüz adet yeni ahır/ağıl yapımı gerçekleştirilmiş olup, halen bin iki yüz adet yeni ahır/ağılın yapım ve inşaat çalışmaları ise devam ediyor.
İNŞAAT YATIRIMLARI İÇİN BAŞVURULAR 1 OCAK 2018’DE BAŞLADI
2018 yılına ait başvuru dönemi 1 Ocak 2018 günü başlayıp, 31 Ocak 2018 günü tamamlanacak. Bu süreçte sadece inşaat yatırımları konusunda başvuru alınacak olup, damızlık materyal temini için başvuru alınmayacak. Yapılan başvurular öncelikle puan sıralaması esas alınarak İl Müdürlüklerince değerlendirilip, uygun başvurular nihai onay için Bakanlığa gönderilecek. Bakanlık ise mevcut bütçe imkânları çerçevesinde başvuruları değerlendirip, her il için nihai listeleri oluşturup, onaylayarak İl Müdürlüklerine bildirecek.