EYLÜL-EKİM 2018 / KAPAK KONUSU

Ormanlardan bal damlıyor


Canan YALÇIN SEVER    

07.09.2018 


Ormanların ve ormancılığın en önemli çıktılarından biri olan arıcılığın geliştirilmesi, bal üretim miktarının ve kovan başına düşen bal veriminin artırılması için 2013 yılında hayata geçirilen bal ormanları projesiyle bugüne kadar 56 bin 955 hektarlık alanda 424 adet bal ormanı kuruldu. En çok bal ormanı kurulan iller arasında Mersin, Antalya, Sakarya, Kütahya ve Afyonkarahisar yer alıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı 2013 yılında hayata geçirdiği eylem planıyla Türkiye’nin hemen hemen bütün illerinde bal ormanları kurmayı hedefledi. Bu hedefle yola çıkan Bakanlık bugüne kadar 56 bin 955 hektarlık alanda 424 adet bal ormanı kurdu. Ülkemiz toplam bal üretiminin yüzde 85’ini karşılayan ormanlarının yaklaşık olarak yüzde 50’si bozuk yapıda. Bal ormanlarının kurulmasıyla bozuk alanların miktarı azaltılırken bitki örtüsünün artmasıyla da topraklar erozyona karşı korunmuş oluyor. Ayrıca bal arılarının yapacağı tozlaşma sayesinde biyolojik çeşitlilik de korunuyor. Yöre halkına gelir kaynağı oluşturan bal ormanları ülke ekonomisine de büyük bir katkı sağlıyor.

Kurulan bal ormanlarıyla orman köylüleri tekrar arıcılık faaliyetlerine başlarken bal üretiminde de önemli artışlar sağlandı. Arıcılığa verilen destekler ve projeler sayesinde 2008 yılında kovan sayısı 4 milyon 800 bin iken 2017 yılında bu rakam 7 milyon 900 bine ulaştı. 

ÖNCELİK ARICILIK İÇİN ELVERİŞLİ ALANLAR

Potansiyel bal ormanı yerinin ve alanının seçimi yapılırken birçok kriter göz önüne alınıyor. Bu kriterlere göre bal ormanları en az rüzgar tutan yerde olmalı, trafiğin yoğun olduğu bölgelerde yoldan en az 200 metre, stabilize ara yollarda ise en az 30 metre uzaklıkta yer almalı, insan ve hayvan hareketlerinden uzakta olmalı,  yakınında sürekli olarak temiz su sağlayan bir kaynak bulunmalı, arıcılık için elverişli olan nektar ve polenli bitkilerin yoğun olduğu ve en az 20 hektar büyüklüğündeki alanlarda olmalı.

Bakanlık bal ormanlarını kurmadan önce bal ormanı oluşturulacak alanda flora ve vejetasyon çalışması yapıyor ve arıcılık için elverişli nektar ve polenli bitki yoğunluğunu belirliyor. Daha sonra ise bu bilgilere göre  ne kadar ekim/dikim ihtiyacı olduğu tespit ediliyor.  Bu sayede bal ormanına konuşlandırılacak arı kolonisi sayısı yaklaşık olarak hesaplanıyor. Bal ormanındaki ağaçların azami çiçek tutmaları büyük önem taşıdığından dikimlerdeki aralık; yetişme ortamı şartları ve türün özellikleri dikkate alınarak, ağaçlar ileride büyük tepe çatısı oluşturacak seyreklikte dikiliyor. Ayrıca bal ormanı oluştururken çiçeklenme periyodu takip edilerek, proje sahasında arka arkaya çiçek açabilen ağaç ve orman altı bitki örtüsünü bir arada bulundurulmasına dikkat ediliyor.

bal