TEMMUZ-AĞUSTOS 2025 / HAYVANCILIK
4 bin 351 yetiştiriciye damızlık gebe düve verilecek
Tarım ve Orman Bakanlığı, kırsal kalkınmayı desteklemek ve etçi besi materyali varlığını artırmak amacıyla “Kırsalda Bereket, Hayvancılığa Destek Projesi”ni hayata geçirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 3 Şubat 2025’te duyurduğu bu kapsamlı proje, hayvancılıkla uğraşan üreticilere önemli destekler sunuyor. Türkiye hayvancılığı adına hayati öneme sahip projenin detaylarını Tarım İşletmeleri Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç’le konuştuk.
Kırsalda Bereket Hayvancılığa Destek Projesi’nin kapsamı ve detayları hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Bakanlığımız, hayvancılık sektörünü desteklemek ve kırsaldaki aile işletmelerini güçlendirmek amacıyla “Kırsalda Bereket, Hayvancılığa Destek Projesi”ni hayata geçirdi.
Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 3 Şubat 2025 tarihinde yaptığı açıklama ile projeyi başlattı. Bu kapsamda; bir yıl boyunca aylık bir asgari ücret tutarı kadar yani toplamda 270 bin liralık bakım ve besleme gideri devlet tarafından karşılanacak, üreticilere 2 yıla kadar geri ödemesiz kredi ile 3 veya 5 yıl geri ödemeli sübvansiyonlu kredi seçenekleri sunulacak.
Projeyle ne amaçlanıyor? Ülke hayvancılığına sağlayacağı katkılar hakkında neler söylersiniz?
Ülkemizde etçi ırk damızlık üretimi yapan işletme sayısını ve etçi anaç hayvan sayısını artırarak daha fazla etçi ırk besilik materyalinin ülkemiz kaynakları ile karşılanması, böylece kırmızı et arzında sürdürülebilirliği ve yeterliliği sağlamak amaçlanıyor.
Haber Görseli
Dr. Hasan Gezginç Tarım İşletmeleri Genel Müdürü
Projenin birinci etap sonuçları açıklandı. Buna göre kaç adet hak sahibi projeden yararlandı, kaç adet hayvan dağıtıldı? Bu kişiler hangi kriterlere göre belirlendi? Başvuruların değerlendirilmesindeki öncelikler neler?
Kırsalda Bereket, Hayvancılığa Destek Projesi kapsamındaki başvurular Hayvancılık Genel Müdürlüğü (HAYGEM) sitesinde yayınlanan başvuru dilekçesi ve başvuru formu ile İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine 10 Şubat 2025 ile 28 Şubat 2025 tarihleri arasında yapıldı. Başvurular HAYGEM tarafından değerlendirilerek TİGEM’e gönderildi. Proje süresi 3 yıl. Proje kapsamında üreticilerimize 5-15; veteriner hekim, ziraat ve gıda mühendisi olan üreticilerimize ise 15-30 baş etçi ırk damızlık gebe düvenin TİGEM tarafından verilmesi planlanıyor.
Hak sahibi yetiştiriciler ister peşin isterse Ziraat Bankasından 2 yıl geri ödemesiz 3 veya 5 yıllık düşük faizli Temel Hayvancılık Kredisi kullanarak da hayvan alabilmeleri mümkün.
Hak sahibi yetiştiricilere etçi ırk gebe düvelerin teslimi imzalanacak sözleşme ile TİGEM tarafından yapılacak. Ayrıca hayvanlar, bir yıllık TARSİM sigortası yapılmış şekilde teslim edilecek. Daha sonraki bir yıllık sigorta ise hak sahipleri tarafından karşılanacak.
HAYGEM tarafından ülkedeki tüm hak sahiplerine ait en fazla 15 hayvan için oluşturulan icmal TİGEM’e gönderilecek ve hayvan tesliminden sonraki ayda başlamak üzere 12 ay boyunca, hayvan başına bin 500 TL olacak şekilde bakım ve besleme iskonto ödemesi ilgili ayda yine TİGEM tarafından yapılacak.
Hak sahipleri, proje kapsamında aldıkları hayvanları, Bakanlık Kayıt Sistemine (TÜRKVET) işletmesi adına kaydedildiği tarihten itibaren iki yıl boyunca mücbir sebep dışında satamayacak. Hayvanların tesliminden sonra ilk 12 ay, aylık; sonraki 12 ay ise 6 aylık 2 dönem hâlinde kontrolleri yapılacak.
TİGEM tarafından 24 Haziran 2025 tarihinde 1. Etap 1. Grup duyurusu TİGEM web sitesinde yayınlanarak teslim süreci başlatıldı. 1.Etap 1. Grupta 22 ilde bulunan 110 yetiştiriciye 2 bin 118 baş damızlık etçi ırk gebe düvenin dağıtımı planlandı.
Proje kapsamında dağıtımı yapılacak gebe düvelerin KDV hariç birim fiyatı 105 bin TL/baş olarak belirlendi. Hayvanları kredili olarak almak isteyen yetiştiricilerin, TİGEM’in internet sitesinde yayımlanan duyuru tarihinden itibaren beş iş günü içinde ikamet ettikleri il/ilçedeki T.C. Ziraat Bankası Şubelerine kredi işlemleri için başvurmaları gerekiyor.
Hayvanları peşin veya kredili bedelle almak isteyen hak sahiplerince duyuru tarihinden itibaren en geç yirmi gün içinde TİGEM banka hesabına toplam bedelin yatırılması ve ardından Genel Müdürlüğümüz ile iletişime geçilerek teslim sürecinin başlatılması gerekiyor.
Hayvanların, TİGEM’in internet sitesinde yapılan duyuru tarihinden itibaren en geç 35 gün içinde teslim alınması gerekiyor. Bu süreler içinde işlemleri tamamlamayan yetiştiricilerin hak sahipliği iptal edilecek ve haklarından feragat etmiş sayılacaklar. Ödeme işlemlerini tamamlayan ve hayvan bedelini TİGEM hesabına aktaran yetiştiriciler ise hayvanlarını TİGEM Kazımkarabekir Tarım İşletmesi Müdürlüğünden, nakliye kendilerine ait olarak teslim alabilecekler.
1. Etap 1. Grupta 22 ilde bulunan 110 yetiştiriciden hayvan bedelini yatıran 14 yetiştiriciye 235 baş gebe düve, 18 Temmuz 2025 tarihinde Tarım ve Orman Bakanımız İbrahim Yumaklı’nın katılımlarıyla Kazımkarabekir İşletmemizde düzenlenen lansman ile teslim edildi. Bundan sonraki süreçte de Genel Müdürlüğümüz, projeden yararlanacak olan 4 bin 351 üreticiye peyderpey dönemler hâlinde teslimleri gerçekleştirecek.
Projeye başvurarak hayvan sahibi olmak isteyenler için başvuru koşulları neler, bu projeye başvuracak olanlar hangi kriterlere sahip olmalı?
Etçi ırk hayvancılığı desteklemeye yönelik olarak hayata geçirilen proje kapsamında, hayvan dağıtımından yararlanmak isteyen yetiştiriciler için belirli başvuru kriterleri ve öncelik sıralamaları esas alınıyor. Başvurular hem bölgesel hem de kişisel uygunluklara göre değerlendiriliyor.
Projeden hangi ilde kaç yetiştiricinin ve toplamda kaç hayvanın faydalanacağı, ölçülebilir kriterlere göre yapılan puanlama ve sıralama sonucunda belirleniyor. Bu kriterler ise mera ot karşılama oranı, deprem bölgesinde yer alma durumu (8 Şubat 2023 tarihli ve 6785 sayılı ile 23 Şubat 2023 tarihli ve 6831 sayılı Cumhurbaşkanı Kararlarında belirtilen iller), kaba yem karşılama oranı, SEGE göstergesi sıralaması, etçi ırk hayvan sayısının toplam hayvan varlığına oranı, yem bitkisi ekim alanı, mera varlığı.
Başvuru sahiplerinin değerlendirilmesinde belirli gruplara öncelik tanınıyor. Bu kapsamda tanınan öncelikleri; kadın yetiştiriciler, 41 yaşından gün almamış genç yetiştiriciler (31.12.2024 itibarıyla), engelli bireyler, gaziler veya şehit yakını olanlar, aile işletmesi statüsünde olanlar (TÜRKVET kayıtlarında 1-20 baş büyükbaş hayvana sahip işletmeler), hayvancılıkla ilgili eğitim belgesi veya sertifikaya sahip olanlar, ziraat mühendisi-veteriner hekim-gıda mühendisi ünvanına sahip başvuru sahipleri, başvuru yapılan işletmenin TÜRKVET sistemine kayıtlı süresi 2 yıldan fazla olanlar (01.01.2025 itibarıyla), TÜRKVET kaydı 1 yıldan fazla olanlar (01.01.2025 itibarıyla), 1 Ocak 2023-1 Ocak 2025 tarihleri arasında hayvan hareketi kaydı bulunan işletme sahipleri (doğum, çıkış, varış, aşı vb.), tarım amaçlı birinci derece örgüt üyeliği olanlar, 2024 Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) verilerine göre tarım arazisine (dikili hariç) sahip olanlar şeklinde ifade edebilirim.
Bu kriterler doğrultusunda yapılacak değerlendirme sonucunda, projeye başvuranlar arasında en yüksek puanı alan yetiştiriciler hak sahibi olarak belirleniyor.
İLK ETAPTA 60 BİN BAŞ HAYVANIN DAĞITIMI HEDEFLENDİ
Projenin kaç etapta devam etmesi planlanıyor?
Proje, 2028 yılına kadar etaplar hâlinde sürdürülecek şekilde planlandı. İlk etapta 60 bin baş hayvanın dağıtımı hedeflenirken bu kapsamda yapılan başvurular arasından 4 bin 351 yetiştirici hak sahibi olarak belirlendi. Hak sahipliğinden feragat eden ya da başvuru koşullarını sonradan sağlayamayanların yerine geçmek üzere 6 bin 472 yetiştirici de yedek listede yer alıyor.
Bunların dışında projeye dair eklemek istedikleriniz var mı?
Kırsalda Bereket Hayvancılığa Destek Projesi sadece bir hayvan dağıtım süreci olarak değerlendirilmemeli. Bu proje; kırsal kalkınmanın, sürdürülebilir hayvancılığın ve damızlık üretiminin anahtarı.
TİGEM tarafından yetiştirilen ve üreticilerimizle buluşturulan etçi gebe damızlıklarla ülkenin kırmızı et üretim kapasitesine önemli katkılar sunulacağına yürekten inanıyorum. Bu projenin aynı zamanda, kırsalda üretimi teşvik ederek bölgesel kalkınmaya da güçlü bir ivme kazandıracağını düşünüyorum.