OCAK-ŞUBAT 2025 / BİTKİSEL ÜRETİM
Türkiye kerevizde kendine yeten bir ülke
Kışlık bir sebze olan kereviz, kimilerince lezzetli bulunmasa da içerdiği besin değeri açısından sofralardan eksik edilmemesi gereken bir ürün. Türkiye kereviz üretiminde kendine yeten bir ülke. Kereviz aynı zamanda ihracatta da önemli bir ürün olarak dış ticarette adından söz ettiriyor. Ülkemizdeki kereviz üretimini, ihracat değerini, üreticiye verilen destekleri ve kerevizle ilgili merak ettiklerimizi Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden Ziraat Mühendisi Burçin Demirel ile konuştuk.
Türkiye’de kereviz üretiminin en yoğun olduğu bölgeler nereler?
Kışlık sebzeler arasında yer alan kereviz, kökü ve yaprak sapları ile tüketilir. Karbonhidrat ve protein açısından fakir olsa da vitamin ve mineral bakımından zengin, insan sağlığına önemli fayda sunar.
Keskin bir kokuya sahip olan bu ürünün ülkemizde yıllar itibarıyla üretim miktarının arttığı görülüyor. Ülkemizde 2023 yılında 9 bin dekar ekim alanında 22 bin ton kök kereviz üretimi varken 2024 yılında 11 bin dekar ekim alanında üretim miktarı 29 bin tona yükseldi. Aynı zamanda sap kereviz üretimi de yapılıyor.
Kereviz üretiminin en yoğun olduğu bölgelerin başında 18 bin tonla Ege Bölgesi gelirken 9 bin tonla Marmara Bölgesi onu takip ediyor. Üretiminin en yoğun olduğu iller ise sırasıyla; 15 bin ton üretim ile İzmir, 4 bin ton üretim ile Sakarya, 3 bin ton üretim ile Eskişehir ve 3 bin ton üretim ile Bursa’dır.
Haber Görseli
Burçin Demirel Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Ziraat Mühendisi
KEREVİZ İTHAL ETMİYOR, İHRAÇ EDİYORUZ
Kerevizin dış ticareti hakkında bilgi verir misiniz?
Genel sebze üretimine bakıldığında ülkemiz ürün bazında yeterlilik derecesi yüksek, arz fazlasının ihracatla değerlendirilmesi neticesinde ihracatçı konumda yer alır.
Kereviz ürünü dış ticareti incelendiğinde ithalatın gerçekleşmediği görülür. İhracat değeri ise 2022 yılında 342 bin dolar, 2023 yılında 127 bin dolar ve 2024 yılında 17 bin dolardır.
İhracatın yapıldığı ülkelere bakılacak olursa 2024 yılında sırasıyla en çok Romanya, Maldivler, Kosova ve Bulgaristan yer alır.
2024’TE 29 BİN TON KEREVİZ ÜRETTİK
Ülkemizde toplam kereviz üretim miktarı nedir ve bunun ne kadarı iç pazarda karşılık buluyor?
Ülkemizde 2023 yılında 22 bin ton kereviz üretimi varken 2024 yılında üretim miktarı 29 bin tona çıktı. Üretilen ürün miktarı iç pazarda yerini alıyor ve arz fazlası ürün ihracatta değerlendiriliyor. Sonuç olarak ürün iç pazarda yeteri kadar üretiliyor ve arz talebi karşılarken ihracata da konu olabiliyor.
KEREVİZ ILIMAN İKLİM SEVİYOR
Kereviz üreticisi üretim yaparken nelere dikkat etmeli?
Kereviz üreticisinin verimli ve sağlıklı bir üretim süreci için dikkat etmesi gereken hususlar var. Suyu seven bir bitki. Kereviz üretimi için 6,0 ile 7,0 arasında pH değerinde, organik maddece zengin, su geçirgenliği yüksek bir toprak seçilmeli. En uygun büyüme sıcaklığı 12-18 0C arasında olan kışları ılık, yazları fazla sıcak ve kurak geçmeyen yerlerde çok iyi gelişim gösterir. Kereviz, tohumdan ve fideden yetiştirilebilir. Fidelerin yeterli dikim mesafesi, düzenli sulama, gübreleme ve bakımla en uygun büyüme koşulları sağlanmalıdır. Hastalık ve zararlılarla mücadelede düzenli kontrol sonrasında doğal ve kimyasal yöntemler uygulanabilir.
Yüksek verim, üretimde bir diğer önemli noktadır. Dikim çeşit özelliği ve kültürel bakımlar üretim miktarında etkili olur. Akabinde ürünün hasat zamanında dikkat edilecek olan husus üründeki olgunluktur ve bu durum depolama sürecini uzatır.
KEREVİZ ÜRETİCİSİ TARIM VE ORMAN BAKANLIĞINCA DESTEKLENİYOR
Kereviz üretimine talep var mı? Üretici için verilen desteklemeler neler?
Kereviz üretimi ülkemizde yıldan yıla artış gösteriyor. Bu ürün sebze olarak tüketilir ve aynı zamanda önemli bir tıbbi bitkidir. A, B, C vitaminleri ve mineral maddeler bakımından zengin bir sebze olması nedeniyle tüketilmesinin yanında, modern tıpta iştah açma, sinirleri yatıştırma, böbrek ve eklem hastalıklarının iyileştirilmesinde tavsiye edilip kullanılır. Bu kapsamda tüketicinin talebi doğrultusunda üreticilerin kereviz üretimine yönelmesinin olabilirliği yüksektir.
Tarım ve Orman Bakanlığınca kereviz ürününde diğer sebze üretiminde olduğu gibi mazot gübre desteği uygulanırken yeni destekleme modelinde temel destek, organik tarım-iyi tarım uygulamaları, sübvansiyonlu krediler, TARSİM poliçesi indirimi, kırsal kalkınma yatırım destekleri ve düşük faizli kredilerden üreticiler faydalanabilir.
Kerevizin faydaları nelerdir?
Kerevizin antioksidan olması, sindirimi kolaylaştırması, tansiyonu dengelemesi, bağışıklık sistemini güçlendirmesi, metabolizmayı hızlandırması, ödem attırması gibi insan sağlığına birçok faydası bulunur.
BİRÇOK YEMEKTE LEZZET ARTIRICI OLARAK KULLANILABİLİR
Kerevizin gastronomideki yeri nedir?
Kereviz düşük kalorili, neredeyse hiç yağ içermeyen ve zengin besin içeriğinden kaynaklı olarak diyet listelerinde yerini alır ve sofralarda sıklıkla tercih edilir.
Kerevizin gastronomideki önemi oldukça büyüktür. Farklı mutfaklarda geniş kullanım alanında yerini alır. Örnek vermek gerekirse; etin lezzetini artırması yönüyle çorba ve et yemeklerinde, kökü ve aroma verici yaprak sapları taze doğranarak ferah bir tat vermesi ile salatalarda, sebze karışımlarında, püre ve garnitürlerde bunların yanında soslar, marineler ve tatlandırıcılar yapılarak lezzet artırıcı olarak da kullanılabilir.