Latin Amerika ülkeleri içinde en mutlu ülkelerden biri olan Kosta Rika aslında 1500’lü yılların başında Cristof Colomb’un ziyareti ile birlikte uzun yıllar sömürülmüş. Bugün 5 milyon nüfuslu küçük bir ülke olmasına rağmen kişi başına adil paylaşılan 15.000 USD gelir ile birçok gelişmiş ülkeden daha yüksek bir refah düzeyine ulaşmış. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından kendisiyle aynı gelir seviyesindeki ülkelere göre çok daha fazla insani kalkınma gerçekleştirdiği ve eşitsizlikle mücadele ettiği, bunlara ilaveten sürdürülebilir çevre politikaları konularındaki başarıları nedeniyle 2010 ve 2011 yıllarında “Dünya’ya örnek ülke” olarak seçilmiş. Bütün bu başarılı gelişmelerin temelinde kooperatiflerin payı büyük olmuş. Özellikle kısıtlı sermaye, yüksek faiz oranları, maliyetlerdeki aşırılıklara karşı kolektif yapılar oluşturmuşlar. Zamanla bu basit temel yapıları genişletip büyütmüşler ve daha da güçlenmişler. Başlangıçtaki hedeflerini arttırarak çok amaçlı hizmet yaklaşımına dönmüşler.
Bu hikâye bize bir süt kooperatifinin zamanla dönüşüm sağlayarak her konuda kalkınmaya nasıl destek olunabileceğini anlatıyor. Bizim ülkemizde de süt hayvancılığı yapan başarılı kooperatiflerimiz var. Bu hikâyedeki çok amaçlılığa dönüşüm onlar ve tarım alanındaki diğer kooperatiflerimiz için umarım örnek olur. Niçin birleşerek çok amaçlı kooperatifçilik yapılması gerektiği konusunda ufuk açıcı fikirler verir.
SÜT ÜRETİCİLERİNİ DESTEKLEYEN FARKLI BİR KOOPERATİFİN HİKÂYESİ
Çoklu Hizmetler Kooperatifi (COOPELECHEROS RL), Dos Pinos Süt Üreticileri Kooperatifi (COOPROLE RL) ortağı olan süt üreticilerine yönelik tasarruf ve kredi tedariki amacıyla kurulmuş bir kooperatiftir.
1990’lı yıllarda süt sektörünü etkileyen ekonomik zorluklar yaşanmaktadır. Üretim maliyetleri çok yükselmiştir. İhtiyaç duydukları finansmana yüksek piyasa faiz oranları nedeniyle ulaşamamaktadırlar. Üretim ve ekonomik kaynak eksikliği gibi karşılaştıkları birçok ciddi soruna kolektif bir çözüm bulmak için çiftçiler kendilerini güçlendirebilmeleri amacıyla bu kooperatifi kurmuşlar. Bu sayede sadece ekonomik değil, sosyal ve kültürel koşulları da iyileştirilebilmişler.
Kooperatifin kuruluş öyküsü, Süt Üreticileri Kooperatifi (COOPROLE RL) ile başlıyor. COOPROLE RL, bir grup süt üreticisi tarafından oluşturulan kurucu meclisin ilk kez 1994 yılında San Carlos Sığır Yetiştiricileri Odası Salonu’ndaki toplantısı ile kurulmuş. Kendi aralarında kurucu başkan olarak yaşlı bir gazeteciyi, başkan yardımcı olarak bir tarım teknikerini ve sekreter olarak daha da yaşlı bir ziraat mühendisini seçmişler. Başlangıçta bu yönetim kurulu, içlerinden bir orman mühendisini fahri olarak hizmet vermek üzere kooperatifin genel müdürü olarak seçmeye karar vermiş. Bir yıl sonra da bir kadını kooperatifin daimi yöneticisi olarak atamışlar. Kuruluş toplantısında ortaklar, haftalık süt satışlarının yüzde 1’ine eş değer bir miktarı kooperatife sermaye artışı olarak katkıda bulunmayı kabul etmişler. Bu para, kooperatifin; güvenlik, yardım ve destek amaçlı özel bir stopaj hesabına yatırılmış.
COOPELECHEROS RL, 1996 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yasal olarak tescili ettirilerek Mali İşler Genel Müdürlüğü (SUGEF) tarafından kayıtları kabul edilmiş.
1997 yılında, ortaklar, genel kurul toplantısında haftalık katkı payının yüzde 1’den daha yüksek sabit bir ücrete değiştirilmesini onaylamışlar. 1998 yılından itibaren ortaklarına ilk kredilerini vermeye başlamışlar. Kooperatifi 2004 yılında kendi binasını hizmete açmış. Ortaklarının katkılarıyla inşa edilen bina, Ciudad Quesada’daki Dos Pinos Süt Fabrikası tesislerinin yanında yer almaktadır.
COOPELECHEROS RL, Eylül 2024 tarihinde, SUGEF’ten gerekli yetkilendirmeyi alarak Tasarruf ve Kredi Kooperatifi olmaktan çıkıp “Çoklu Hizmetler Kooperatifi” hâline gelmiştir. INFOCOOP tarafından denetlenmekte ve bu sayede ortaklarına yeni ürün ve hizmetler sunabilmektedir.
COOPELECHEROS RL Kooperatifi, bugün ülke çapında 1200’den fazla aktif üyeye ve 31 Aralık 2024 tarihine ait verileri ile 2.456.644.763 Kosta Rika Kolonu (yaklaşık 205 milyon TL) bir sermayeye sahip olup, zamanla istikrarlı bir şekilde büyümektedir. Tek bir amacı bulunmaktadır: Kuzey Bölgesi’ndeki üretim sektörünü krediler, sigorta ve çeşitli hizmetler aracılığıyla güçlendirmektir.