OCAK-ŞUBAT 2021 / RÖPORTAJ
Tek tırnaklı hayvanlar mikroçip ile kayıt altına alınıyor
At, eşek ve katır gibi tek tırnaklı hayvanların, boyunlarına uygulanacak mikroçiple kayıt altına alınarak takip edilmesi ile ilgili yönetmelik hükümleri 2020 yılı başından itibaren uygulanmaya başladı. Tek tırnaklıların kayıt altına alınması, hareketlerinin izlenmesi, hastalıklarının etkin kontrolünün sağlanması amacıyla yürütülen çalışmalarla ilgili bilgileri almak için Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Hayvan Sağlığı ve Karantina Daire Başkanı Bayram Sertkaya ve Hayvan Hareketleri Kimliklendirme ve Kayıt Çalışma Grup Sorumlusu İlhan Taşçı ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Tek tırnaklı hayvanların kayıt altına alınması uygulaması nasıl ortaya çıktı? “Tek Tırnaklı Hayvanların Tanımlanması ve İzlenmesine Dair Yönetmelik”ten kısaca bahseder misiniz?
Tek tırnaklı hayvanların kayıt altına alınması uygulaması Avrupa Birliği müktesebatına uyum çerçevesinde bu hayvanların hareketlerinin ve hastalıklarının daha etkin olarak izlenebilmesi amacıyla ortaya çıktı. İlgili Yönetmelik, 1 Ocak 2020 tarihi itibarıyla uygulanmaya başladı.
Yönetmelik, her yaş grubunda bulunan tek tırnaklıların bireysel olarak tanımlanmasını, tanımlamada kullanılacak yöntemi, malzeme tipi ve özelliklerini, numaralama sistemine dair teknik özellikleri, tanımlanan hayvanlarla bulundukları işletmelerin ve hayvan sahiplerinin kayıt altına alınmasını, bilgisayar destekli veri tabanının kurulması ve işletilmesini, tanımlanan hayvanlar ve bulundukları işletmelerle ilgili bilgi ve verilerin değişimini, sistemdeki tek tırnaklıların hareketlerinin takip ve kontrollerinin sağlanmasını, tanımlanan hayvanlar ve işletmelerin kontrol ve denetimlerini kapsamaktadır.
SATIŞ YERLERİNE GİREMEYECEK
Tek tırnaklı hayvanların kayıt altına alınması neden önemli? Üreticiler, bakıcılar ve kuruluşlara ne tür sorumluluk ve yükümlülükler getirilmekte?
Tek tırnaklıların (at, eşek, katır) hareketlerinin izlenmesi, tek tırnaklı hastalıklarının etkin kontrolünün sağlanması, ilgili birimlerce sağlık, ıslah ve istatistik kayıtlarının daha düzenli tutulması amacıyla tek tırnaklı hayvancılık işletmelerinin belirlenmesi açısından önemlidir.
Üreticiler, bakıcılar ve kuruluşlar, işletme veya işletmelerini tescil ettirmeli, tescil edilen işletme veya işletmelerindeki hayvanların tanımlanmalarını sağlamalı, doğum ve ölümlerini ilgili İl/İlçe Müdürlüğüne bildirmelidir.
Haber Görseli
Bayram Sertkaya Hayvan Sağlığı ve Karantina Daire Başkanı/ İlhan TAŞÇI Hayvan Hareketleri Kimliklendirme ve Kayıt Çalışma Grup Sorumlusu
MİKROÇİP İLE TAKİP YAPILIYOR
Kimliklendirme nasıl yapılıyor? Hayvanlarla ilgili hangi bilgiler sisteme tanımlanıyor? Hayvanlar nasıl takip ediliyor? Bir yıldan beri devam eden çalışmalarda ne kadar hayvan kayıt altına alındı?
Daha önceki yıllarda pedigrili safkan Arap ve İngiliz yarış atları Bakanlığımız Yüksek Komiserleri Kurulu tarafından mikroçip uygulanarak kimliklendirilmekteydi. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren ise ülkemizdeki yarış atı dışındaki tüm tek tırnaklı hayvanlar da kimliklendirilerek kayıt altına alınmaya başlandı.
At ve katır türü hayvanların kimliklendirilebilmesi için öncelikle “Ruam Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği” kapsamında mallein testi uygulanmakta ve test sonucu negatif çıkan hayvanlara mikroçip uygulanarak “Tek Tırnaklı Kimlik Belgesi” düzenlenmektedir. Eşek türü hayvanlarda ise mallein testi uygulanmadan sağlık kontrolü yapılmakta ve sağlıklı olanlara mikroçip uygulanarak kimlik belgesi düzenlenmektedir. Belge düzenlenen her bir tek tırnaklı hayvan, Hayvan Bilgi Sistemi (HBS) içerisinde yer alan TÜRKVET’te (Veteriner Bilgi Sistemi) kayıt altına alınmaktadır.
ŞİMDİYE KADAR 10 BİN 716 ADET TEK TIRNAKLI HAYVAN KAYDEDİLDİ
Kimliklendirme işlemi hayvanın doğumundan itibaren 12 ay içerisinde veya işletmeyi terk etmeden önce boynunun ortasına uygulanan transponder (mikroçip) suretiyle yapılmaktadır. Sisteme özel yaşam numarası, çip numarası, ırkı-donu, yaşı, cinsiyeti, varsa ismi, mallein uygulaması sonuçları gibi bilgiler tanımlanıyor.
1 Ocak 2020 tarihinden Aralık ayına kadar toplamda 24 bin 783 adet tek tırnaklı hayvan kaydedilmiş olup bunun 12 bin 506’sı at, 11 bin 437’si eşek, 840 adedini katır oluşturmaktadır.
İthal edilen tek tırnaklı hayvanlarla ilgili nasıl bir işlem uygulanacak?
İthal edilen tek tırnaklılar özel yaşam numarası değiştirilmeden, ilgili mevzuat gereği yapılması gereken kontrol sonrasında ve karantina süresinin bitişini takip eden 20 gün içinde varış işletmesinde ve işletmeyi terk etmeden önce orijinal özel yaşam numarası ile veri tabanına kaydedilecektir.
GÜVENLİK İÇİN KULLANILAN HAYVANLARDA KİMLİK ŞARTI YOK
Hayvanların kimliklendirilmesinde istisnai durumlar hakkında bilgi verir misiniz? Yarış atları ile ilgili nasıl bir yol izlenecek?
Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı kapsamındaki kurumlara ait tek tırnaklılar için Bakanlık tarafından kimliklendirme şartı aranmıyor. Ancak bu kurumlar ulusal ve uluslararası spor müsabakalarına katılmak maksadıyla talep etmeleri durumunda bulundukları yere en yakın kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşa başvurarak tek tırnaklı hayvanlara kimlik belgesi temin edebilecekler.
Doğada yabani veya yarı yabani olarak yaşayan tek tırnaklılar ile ilgili nasıl bir işlem yapılacak?
Belli alanlarda yaşayan ve yabani veya yarı yabani popülasyonları oluşturan tek tırnaklılar, denetim altında bir popülasyondan diğerine hareket hariç, popülasyondan çıkarıldığı veya evcil kullanıma getirildiği durumlarda kimliklendirilecektir.
Tek tırnaklı hayvanı olup da kayıt altına aldırmayanlar veya sahtecilik yapanlara yönelik nasıl yaptırımlar uygulanmakta?
Yönetmeliğe göre kimliklendirilmeyen ve beraberinde kimlik belgesi veya veteriner sağlık raporu bulunmayan, belgelerinde yanlış bilgi olan tek tırnaklıların hayvan satış yerlerine girişine izin verilmeyecektir. TÜRKVET’te kaydı olmayan tek tırnaklı hayvanlara sevk raporu tanzim edilememekte olup, kimliklendirilmemiş tek tırnaklı hayvanların nakil esnasında yakalanması halinde 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince idari para cezası uygulanmakta ve kimliklendirme işlemi yapılarak sevkine müsaade edilmektedir.
Hayvanların kimliklendirilmesinde kullanılan tanımlama araçlarında tahrifat yapanlara, sahtelerini üretenlere veya uygulayanlara 5996 sayılı Kanun gereği idari para cezası uygulanarak savcılığa suç duyurusunda bulunulmaktadır.
Tek tırnaklı hayvan yetiştiricilerine yönelik olarak neler söylersiniz?
Bahse konu yönetmelik kapsamında her yaştan tek tırnaklı hayvanların cezasız olarak kayıt altına alınması için belirlenen süre 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla sona erdi. Bu tarihten sonra sadece 12 aylık yaşa kadar olan tek tırnaklı hayvanların cezasız olarak kimliklendirilmesine müsaade edilecek olup, 12 aylık yaştan büyük tek tırnaklı hayvanlar ise 5996 sayılı Kanun gereği idari para cezası uygulandıktan sonra kimliklendirilebilecektir. Bu minvalde; at, eşek ve katır türü hayvanı olan yetiştiricilerimizin, İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine müracaat etmeleri büyük önem arz etmektedir.